نگاهی به همکاری ایران و روسیه در زمینه انرژی

نفتون: روابط ایران و روسیه با دیدار روسای جمهور دو کشور وارد فاز تازه ای شده است به ویژه اینکه مساله همکاری گازی بین این دو کشور نقطه عطفی به شمار می رود.

به گزارش نفتون، ظرفیت‌های گسترده همکاری بین تهران و مسکو در بخش‌های مختلف سیاسی، اقتصادی و انرژی وجود دارد به طوری که  در نشست کمیسیون مشترک اقتصادی ایران و روسیه و در حوزه انرژی در بخش بالادست، توسعه میدان‌های نفت و گاز و بخش پایین‌دست در توسعه پتروپالایشگاه‌ها و پتروشیمی و انتقال تجهیزات و فناوری که در صنعت نفت و گاز ایران راهبردی است، تصمیم‌های خوبی گرفته شده است.

از سوی دیگر مقرر شد از توان شرکت‌های روس در بخش بالادست و توسعه میدان‌های نفتی و ساخت تجهیزات و انتقال فناوری استفاده شود؛ در نتیجه شرکت‌های دو کشور می‌توانند با تأسیس کارخانه مشترک در ایران و تولید تجهیزات افزون بر استفاده در ایران، آن را صادر کنند.

با توجه به آن که توسعه همکاری‌ها و روابط ایران و روسیه مورد تاکید مسوولان دو طرف قرار گرفته است و از سوی دیگر از آنجا که ایران و روسیه به‌عنوان بزرگ‌ترین دارندگان ذخایر گاز محسوب می شوند، اما سطح کنونی همکاری تجاری و اقتصادی برای هیچ‌کدام از دو کشور رضایت‌بخش نیست و از همین رو در نشست با شرکت‌های بزرگ روسیه در موضوع انتقال فناوری و تجهیزات راهبردی مورد نیاز  و راهبردی صنعت نفت توافق‌های خوبی انجام گرفته است.

نزدیکی دیدگاه‌های ایران و روسیه در ائتلاف اوپک‌پلاس کمک موثری به همکاری های دو کشور در حوزه انرژی می کند اما این در حالی است که ایران می تواند رقیب جدی برای روسیه در بازار باشد بنابراین برخی برآوردها حکایت از آن دارد که این کشور ممکن است همکاری بسیاری با ایران نداشته باشد.

به هر حال در اینکه هر کشوری به دنبال منافع خود است، شکی نیست، اما باید توجه داشت که شرکت‌هایی وجود دارند که منافع‌شان را دنبال می‌کنند، شرکت‌های روسی بسیاری در سطح بین‌المللی به دنبال توسعه همکاری‌های خود با کشورهای دیگر هستند و لازم است که ایران نیز با این شرکت‌ها در راستای منافع ملی خود همکاری داشته باشد و توانایی‌های تولید را افزایش دهد و بر این اساس نقشه جامع و کامل همکاری با روسیه تدوین شده که در اختیار این کشور قرار گرفته است و این امیدواری وجود دارد که در چارچوب این نقشه به توافق و قراردادهای جدیدی دست یافته شود.

از سوی دیگر، طبق اعلام وزارت نفت، جواد اوجی، وزیر نفت و نیکلای شولگینوف، وزیر انرژی روسیه درباره راه‌های گسترش مناسبات اقتصادی، رفع موانع بانکی، گمرکی و زیرساختی، تقویت همکاری تهران و مسکو در حوزه نفت و انرژی و سرمایه‌گذاری مشترک در طرح‌های زیربنایی انرژی رایزنی و گفت‌وگو کرده و به توافقاتی دست یافته اند.

در همین رابطه اوجی، وزیر نفت، با اشاره به اینکه هر دو کشور ایران و روسیه تحریم هستند که می‌توانند از این فرصت استفاده کنند و آن دسته از شرکت‌های روسی که با شرکت‌های اروپایی و آمریکا همکاری ندارند می‌توانند با ایران همکاری داشته باشند، تصریح کرد: مقرر شد از توان شرکت‌های روس در بخش بالادست و توسعه میدان‌های نفتی و ساخت تجهیزات و انتقال فناوری استفاده کنیم، همچنین شرکت‌های دو کشور می‌توانند با تأسیس کارخانه مشترک در ایران و تولید تجهیزات افزون بر استفاده در ایران، آن را صادر کنند.

همچنین، همکاری منطقه‌ای در انتقال گاز ایران به پاکستان و هند با مشارکت شرکت‌های روسی، بومی‌سازی تجهیزات نفت در ایران، همکاری در حوزه ال‌ان‌جی، انتقال فناوری و سرمایه‌گذاری مشترک مورد بررسی وزرای نفت دو کشور قرار گرفت.

به هر صورت به نظر می رسد همکاری دو کشور در زمینه انرژی می تواند به توسعه همکاری های اقتصادی بین این دو همسایه کمک شایانی کند زیرا در مجموع سیاست ایران، توسعه همکاری با روسیه اعلام شده و در این راستا گام‌هایی نیز برداشته شده است و انتظار می‌رود که با در نظر گرفتن تمام ابعاد ماجرا در این حوزه گام برداشته شود و ایران بتواند با بهره گیری از تجربیات و مزایای این کشور منافعی را برای خود بدست آورد.

لازم به ذکر است کمیسیون مشترک اقتصادی ایران و روسیه تاکنون ۱۵ دور در تهران و مسکو برگزار شده است. کارگروه‌های زیرمجموعه کمیسیون مشترک اقتصادی دو کشور، از جمله کارگروه‌های بانکی و مالی، حمل‌ونقل، تجارت و بازرگانی، صنایع، کشاورزی، فناوری، بهداشت، مسکن و گمرک در دو سال اخیر، نشست‌های مشترکی را به‌صورت برخط برگزار و پیش‌نویس سند شانزدهمین نشست را آماده کرده‌اند.