قدرت در بازار نفت به مخازن نیست به ظرفیت تولید است

نفتون: وزیر نفت بر ضرورت ظرفیت‌سازی برای تولید نفت در شرایط تحریم تأکید کرد و گفت: قدرت یک کشور در بازار نفت به مخازن آن نیست، بلکه به ظرفیت تولید است.

به گزارش خبرنگار شانا، بیژن زنگنه امروز (دوشنبه، ۲۷ مردادماه) در آیین امضای ۱۳ قرارداد طرح نگهداشت و افزایش تولید نفت با قدردانی از همه افرادی که در این مسیر زحمت کشیدند و این کار دشوار را به سامان رساندند، اظهار کرد: در صنعت جهانی نفت بر سر این مسئله اجماع است که رکن اصلی همه فعالیت‌های فنی در بالادستی نفت افزایش ضریب بازیافت یا ضریب برداشت نفت از میدان‌های نفتی متناسب با طبیعت و شرایط هر مخزن است.

وی افزود: بیشینه کردن ضریب بازیافت نفت از مخزن مهم‌ترین مأموریت مهندسان نفت در بخش بالادست صنعت نفت است که در طول زمان این ضریب بازیافت بهبود می‌یابد و امری تدریجی، مستمر و دینامیک است که نیازمند کار نظام‌مند فناورانه در عالی‌ترین سطح فناوری است.

وزیر نفت با اشاره به اینکه افزایش بازیافت اگر نگوییم مهمتر از موضوع میدان های مشترک است، هم‌سطح آن قابل توجه است، تصریح کرد: با یک درصد افزایش ضریب بازیافت بیش از ۷ میلیارد بشکه نفت بدون اکتشاف جدید در کشور اضافه می‌شود که این یعنی حدود ۳۰۰ میلیارد دلار ثروت در کشور.

رقابت نیازمند توسعه فناوری

زنگنه با بیان اینکه توسعه بخش پژوهش به‌منظور افزایش ضریب بازیافت نفت و مهمتر از آن بخش‌های عملیاتی در شرکت‌های خدماتی و نفتی و شرکت‌های اکتشاف و تولید از ارکان توسعه فناوری و موتور محرکه این کار هستند، تصریح کرد: موتور محرکه اصلی انجام این کار رقابت است؛ همه پژوهش‌های واقعی و توسعه فناورانه با رقابت حاصل می‌شود و اگر رقابت نباشد هیچ اتفاقی نمی‌افتد.

به گفته وی، اگر رقابت وجود داشته باشد هر روز کیفیت افزایش و قیمت کاهش می‌یابد که این موضوع تحول در دنیای امروز ایجاد کرده است. رقابت در بازار یک انتخاب نیست. اگر شرکتی نتواند در امر رقابت پیروز شود به معنای نابودی آن شرکت است. بازار رقابت به کسی رحم نمی‌کند، شرکت‌هایی هستند که ۱۵ سال پیش در بازار بودند و امروز دیگر اسمی از آنها نیست.

وزیر نفت با تأکید بر اینکه برای بقا باید رقابت داشت و برای رقابت باید توسعه فناوری داشت، گفت: در عمل شرکت‌های نفتی و خدمات نفتی هستند که دانشگاه‌ها و مراکز پژوهشی را برای توسعه فناوری فعال می کنند.

امضای قراردادهای پژوهشی جدید با دانشگاه‌ها؛ به‌زودی

زنگنه با اشاره به اینکه برای آغاز کار افزایش ضریب بازیافت در داخل کشور نخستین کار این بود که دانشگاه‌ها در بخش نفت دانشجو داشته باشند، یادآوری کرد: در گذشته دانشگاه‌های ما مهندس نفت در بخش بالادستی تربیت نمی کردند بنابراین لازم بود که با دانشگاه‌ها کار می‌کردیم که قرارداد با آنها امضا شود که این کار در حد قاب قبولی آغاز شده و پیشرفت خوبی دارد، سامان گرفته است و امیدواریم از نظر کمی و کیفی ادامه یابد.

وی از امضای قراردادهای جدیدی با دانشگاه‌ها برای ادامه پژوهش‌ها در میدان‌های جدید نفتی کشور در هفته‌های آینده خبر داد و گفت: البته این موضوع کفایت نمی‌کند و باید شرکت‌های خدماتی نفتی و شرکت‌های اکتشاف و تولید (E&P) داخلی تقویت شوند.

وزیر نفت با بیان اینکه شرکت‌های اکتشاف و تولید یک رکن تقویت توسعه فناوری ملی برای افزایش ضریب بازیافت نفت هم هستند، تصریح کرد: قرار نیست این شرکت‌ها تنها پروژه اجرا کنند، شرکت‌های اکتشاف و تولید می‌توانند رکن تقویت توسعه فناوری ملی باشند، تجربه نشان داده که اینها یکی از نتایج فعالیت‌شان افزایش توانمندی در بخش افزایش ضریب بازیافت است.

ضرورت تثبیت شرکت‌های اکتشاف و تولید

زنگنه با بیان اینکه برای اجرای طرح‌های بالادستی نفت چند راه براساس قانون، عقل و تجربه داخلی و بین المللی پیش‌ رو داشتیم و داریم. یادآوری کرد: درموضوع  تجربه بین المللی نباید بگوییم با بقیه دنیا فرق داریم. به عنوان مثال بیماری کووید 19 ایران با کووید 19 چین یا آمریکا فرقی ندارد و یک بیماری است. تجربه کشورهای خارجی در واکسن را ما هم می‌توانیم استفاده کنیم.

وی با این مثال و با تاکید بر اینکه ما در صنعت نفت باید از تجربه جهانی استفاده کنیم، تصریح کرد: براساس این تجربه چند روش داریم، نخست روشی که ما در گذشته‌ها عمل می‌کردیم و خیلی ابتدایی بود و کار امانی بود. روش دیگر قراردادهای بیع متقابل سنتی است که هنوز هم ما اجازه داریم از آنها استفاده کنیم و اگر لازم هم شود استفاده می کنیم.

وزیر نفت ادامه داد: روش بعدی که به کار بردیم الگوی جدید قراردادهای نفتی است، این قرارداد از لحاظ شکلی مشابه بیع متقابل است و تفاوت آن بهره‌برداری پیمانکار در بلندمدت و واگذاری مسئولیت عملکرد میدان به پیمانکار است یعنی اگر عملکردی که پیمانکار تعهد کرده تحقق نیابد در بازپرداخت‌های پیمانکار چه اصل، فرع سرمایه‌گذاری و چه سودی که باید ببرد اثر می‌گذارد.

زنگنه تصریح کرد: در این روش هم با پیمانکاران خارجی قرارداد امضا و تاکید شد در هر قرارداد خارجی یک پیمانکار ایرانی نیز حضور داشته باشد و به‌طور خالص امضای قرارداد با پیمانکاران توانمند داخلی از نوع الگوی جدید قراردادهای نفتی بود که ان‌شاءالله دنبال می‌کنیم.

به گفته وی، تثبیت شرکت‌های اکتشاف و تولید برای ما مهم است و نمی شود یک کشور نفتی در سطح ایران با نزدیک 110 سال سابقه نفتی یک شرکت نفتی به معنای اکتشاف و تولید E&P نداشته باشد و این موضوعی است که با الگوی جدید قراردادهای نفتی آغاز شد و ان‌شاءالله ادامه می‌یابد.

توسعه میدان‌های نفتی منحصر به یک روش قراردادی نیست

وزیر نفت با تاکید بر اینکه برای توسعه میدان‌های نفتی تنها از یک روش قراردادی استفاده نمی‌کنیم، به قراردادهای EPC و  EPD اشاره کرد و با بیان اینکه در این قرارداد هیچ مسئولیتی از نظر عملکرد مخزن متوجه پیمانکار نیست، گفت: مسئولیت مخزن در این الگو از قرارداد متوجه کارفرماست، اما نکته مهم این قرارداد یکپارچگی عملیات مخزن است، این روش البته می‌تواند با تأمین مالی همراه شود.

زنگنه به توان پیمانکاران برای تامین مالی پروژه‌ها اشاره کرد و با بیان اینکه برخی پیمانکاران برای گرفتن پروژه قیمت‌های انتحاری می‌دهند تا برنده شوند و بعد دست کارفرما را در پوست گردو می گذارند، تاکید کرد: اگر کسی قیمت بی‌ربط داد برکنارش می‌کنیم و نمی‌شود که نگهش داریم.

وی با بیان اینکه قصد ما این است که از همه روش‌ها به موازات هم برای توسعه میدان‌های نفتی استفاده کنیم و خودمان را منحصر به هیچکدام از روش‌ها نکنیم، تصریح کرد: قراردادهای EPC و EPD چند مزیت و مشخصه نسبت به روش‌های دیگر دارد، نخست زمانبندی قابل پیگیری و محتمل الوقوع است. دوم کنترل هزینه و سوم امکان بهره گیری از بازار سرمایه برای تأمین منابع طرح است.

وزیر نفت تصریح کرد: اگر این طرح‌ها را نداشتیم اکنون تقریبا کار نفت در بخش نگهداشت و افزایش تولید در میدان‌های در حال بهره‌برداری متوقف می‌شد، اما با وجود این پیشنهاد و داشتن مصوبه شورای اقتصاد ما می‌توانیم کارهایمان را ادامه دهیم و دکل‌هایمان فعال باشد.

به گفته وی، نزدیک ۱۳۰ تا ۱۴۰ چاه در این طرح حفر می‌شود، ۶۰ تا ۷۰ چاه دیگر هم تعمیر می‌شوند، یعنی کار برای ده‌ها دکل که روی هر دکل ۳۰۰ تا ۴۰۰ نفر فعالیت می‌کنند.

زنگنه با بیان اینکه تحریم و بانیان آن رفتنی و ایران و ملت ایران ماندنی هستند، تصریح کرد: ما به‌طور حتم باید برای ظرفیت‌سازی کار کنیم. یک کشور زمانی در بازار نفت قدرت دارد که ظرفیت تولیدش بالا باشد.

وی با تأکید بر اینکه ظرفیت تولید، قدرت ملی یک کشور در بخش نفت است و اگر بخواهیم حرفی هم داشته باشیم با ظرفیت تولیدمان است نه با مخازنمان، تصریح کرد: ممکن است در مقطعی نتوانیم تولید داشته باشیم، اما این مدت کوتاه خواهد بود و دائمی نیس،. ملت ما شرایط بدتر از این را هم گذرانده، بنابراین نخستین کار این است که ما در شرایط تحریم ظرفیت تولیدمان را بالا ببریم.