سد سازی لازمه کنترل سیلاب است

نفتون: وزیر نیرو گفت: اگر بپذیریم که ممکن است هر از چندگاهی با چنین موج های بارشی با شدت بالای بارش داشته باشیم آن وقت موضوع سدسازی و ایجاد مخازن برای کنترل سیلاب اهمیت بالایی پیدا می‌کند.

رضا اردکانیان روز دوشنبه در گفت و گو با ایرنا اظهار داشت: سد سازی شاید در شرایط نرمال با هدف اصلی تامین آب برای شرب و کشاورزی باشد اما در برخی مناطق سد صرفا برای کنترل سیلاب ساخته می شود هرچند ممکن است چند سالی خالی باشد اما آن یکسالی که با چنین حادثه ای مواجه می شود هم خسارات حداقلی می شود و هم جمع آوری آب شیرین به حداکثر می رسد.
وی با اشاره به وقوع سیلاب در خوزستان گفت: شاید این سیلاب را طی چند روز شاهد باشیم اما چرایی شکل گیری آن ممکن است چند سال عقبه داشته باشد لذا بررسی و تحلیل این که چرا این اتفاق افتاده یک فرایند زمان بر است.
وزیر نیرو بیان کرد: اینکه در کانون حادثه تنها با چند قضاوت بتوانیم به چرایی این پدیده پی ببریم و بگوییم مقصر کیست و چه باید با مقصر کرد از تدبیر و برخورد هوشمندانه توام با منطق فاصله دارد.
وی گفت: امیدوارم با عبور کردن از این شرایط در یک فضای کارشناسانه به همه مسایل رسیدگی کنیم هر چند رییس جمهوری نیز بر تشکیل یک کمیته ملی حقیقت یاب مرکب از اساتید دانشگاه و دانشمندان کشور تاکید کرده است تا این مساله از ابعاد مختلف مدیریت منابع آب، هواشناسی ، مدیریت ریسک، ساختارها، تجهیزات و... بررسی شود و نتایجی که به دست خواهد آمد نقشه راهی می شود تا خسارات را به حداقل برسانیم.

پیش بینی سیل هشدار سیل نیست
اردکانیان با اشاره به 2 مقوله پیش بینی سیل و هشدار سیل توضیح داد: پیش بینی سیلاب بر اساس اندازه‌گیری‌ها، اطلاعات ماهواره‌ای و... می‌تواند حتی در بازه‌های زمانی چند ماه قبل از سیل صورت گیرد اما چون بر اساس مدل‌های ریاضی است باید احتمال وقوع آن ذکر شود چرا که گاهی اوقات با یک احتمال وقوع بالا سیلی را پیش بینی می شود که یک نوع برنامه ریزی خاص خود را لازم دارد و گاهی اوقات هم با یک احتمال ضعیف پیش بینی می شود که تدابیر دیگری لازم دارد به این موضوع در کل پیش بینی سیلاب می گویند.
وی با اشاره به مقوله هشدار سیل(flood warning) گفت: این هشدار در بازه زمانی 48 ساعته تا 72 ساعته صورت می‌گیرد که در چارچوب هشدار سیل درباره تخلیه منازل مسکونی، قرار گیری در ارتفاعات و انجام اقدامات حین سیل و پس از سیل اقدامات را انجم می‌دهند، در واقع هشدار سیل را زمانی صادر می‌کنند که یا سیل به وقوع پیوسته یا قریب الوقوع هست.
وزیر نیرو توضیح داد: هشدارهای سیلی که دیده می شود، عنوانش هشدار سیل است اما ادبیات آن پیش‌بینی سیل است یعنی در بازه زمانی 2 روز قبل از وقوع سیل اعلام می‌شود که احتمال وقوع سیل وجود دارد و به سمت کاهش خطرات احتمالی و کاهش خسارات احتمالی بروید ولی این جملات را باید در چهارچوب پیش بینی سیل که دور تر از کانون سیل است اعلام کرد و در زمان نزدیک به سیل تنها باید از جنس هشدارهایی سیل سخن گفت.

از سیل درس بگیریم
وی با تاکید بر این که از سیل باید درس‌ و تجربه گرفت ادامه داد: از موضوعی مانند پیش بینی سیل باید بتوان مثل خیلی از نقاط دنیا بهره بیشتری برد تا بتوان بر اساس آن برنامه ریزی کرد و در ابتدای سال آبی مشخص شود که آیا امسال سال خشک، نرمال یا تری خواهد بود و همچنین در کنار آن دستگاه های متولی مانند وزارت نیرو که مسئول تامین آب یا مثل وزارت کشاورزی که امنیت غذایی را بر عهده دارد باید در ابتدای سال آبی بتوانند بر اساس پیش‌بینی سال برنامه ریزی خود را جهت بدهند.
اردکانیان اضافه کرد: وقتی مخزن سدی را مدیریت می‌کنید اگر پیش بینی های دقیقی نداشته باشید تصمیم درستی هم اتخاذ نخواهد شد به عنوان مثال اگر احتمال وقوع بالایی برای سیل بدهید مخزن را خالی می‌کنید که اگر پیش بینی غلط باشد و سیلی نباشد آب رها شده و در فصل کشاورزی کسی جوابگوی کشاورزان نیست و اگر به پیش بینی اعتماد نکنید و آب را در مخزن نگه دارید از این بابت که در فصل کشت آب ندارید ناگهان سیلاب به پشت سد می‌آید و مجبور به رها سازی آن هستید که در اثر همین رهاسازی ناگهانی خساراتی به پایین دست می رسد.
وی با تاکید بر این که هواشناسی موضوعی کاملا پیوسته و مرتبط با برنامه ریزی های آب، غذا، حفظ محیط زیست و... است اظهار داشت: به مسایل هواشناسی باید در فضای مناسب و کارشناسانه پرداخت و اگر نیازمند ادوات و تجهیزات فنی، آموزش و تربیت نیروی انسانی است آنها را فراهم کرد و اگر نیازمند ساز و کارهای مدیریتی و ساختاری مناسبی هست به آن‌ها پرداخت.
وزیر نیرو با بیان این که چهار سال عضو کمیته علمی برنامه جهانی تحقیق برای تغییر اقلیم بوده است توضیح داد: امروز به مدد فناوری های جدید و دسترسی به ماهواره ها حتی امکان اندازه گیری میزان رطوبت خاک در لایه های مختلف از طریق ماهواره وجود دارد و می توان ارتفاع آب را در تک تک چاه های عمیق و نیمه عمیق اندازه گرفت یعنی قطعا دسترسی ها به نسبت سالهای دور خیلی بیشتر شده و ضرورت دارد از این فناورها استفاده کرد و برای تجهیزات هواشناسی سرمایه گذاری کنیم.

وقوع رادیکالیسم آب و هوایی در ایران 
وی با تاکید بر این که دنیا مقوله تغییر اقلیم را کم کم پذیرفته است تصریح کرد: یکی از مشخصات تغییر اقلیم این است که سالهای شدید خشک یا سالهای شدید تر را پشت سر می گذاریم، اگر امروز شاهد بارش شدید هستیم و وارد ترسالی شده ایم ممکن است دوباره خشک سالی هم پس از آن را شاهد باشیم ولی اینکه ترسالی های شدید پشت سر خشکسالی شدید به وقوع می پیوندد از مختصات تغییر اقلیم و به نوعی رادیکالیسم آب و هوایی است که وضعیت را از حالت نرمال و عادی خارج می کند.
اردکانیان توضیح داد: در شرایط فعلی باید سازگاری را با تغییر اقلیم هم به لحاظ سازه ای و سطح دانش و هم به لحاظ افزایش آگاهی های عمومی فراهم کرد.
رضا اردکانیان وزیر نیرو از روز جمعه گذشته به همراه رییس جمهوری وارد استان خوزستان شد و از سوی رییس جمهوری ماموریت یافت تا زمان عادی شدن وضعیت سیلاب در استان خوزستان باقی بماند.