راهی به‌جز انتقال آب خزر وجود ندارد

نفتون: درحالی‌که سازمان جنگل‌ها با انتقال آب از دریای خزر به فلات مرکزی مخالف است، معاون محیط زیست انسانی سازمان حفاظت محیط زیست می‌گوید: سازمان جنگل‌ها پیش از این مخالفت خود را اعلام نکرده بود اما به هر حال بر اساس ارزیابی‌های وزارت نیرو هیچ راهکار دیگری به جز انتقال آب از دریای خزر برای جبران خشکسالی فلات مرکزی کشور وجود ندارد.

به گزارش ایسنا، موضوع انتقال آب دریای خزر به فلات مرکزی کشور برای نخستین بار به‌صورت جدی در دولت نهم مطرح شد اما به دلیل انتقادات وارد شده به این طرح و نبود ارزیابی‌های زیست محیطی اجرای آن به تعویق افتاد تا اینکه پس از گذشت حدود هفت سال حسن روحانی - رییس جمهوری ایران - سال گذشته اعلام کرد که دولت آمادگی کامل برای انتقال آب دریای خزر را دارد. سازمان حفاظت محیط زیست نیز همان زمان اعلام کرد که این اقدام با رعایت ضوابط زیست محیطی اشکالی ندارد.

از سال گذشته که طرح انتقال آب دریای خزر به‌صورت جدی توسط رییس جمهوری مطرح شد و کارشناسان بسیاری نسبت به تبعات زیست‌محیطی و اقتصادی آن هشدار دادند. عبدالرضا کرباسی - استاد محیط زیست دانشگاه تهران - که طی دوره‌ای معاون محیط زیست دریایی سازمان حفاظت محیط زیست بود - در گفت و گو با ایسنا توضیح داده بود که انتقال آب دریای خزر توجیه اقتصادی ندارد. از سوی دیگر دریای خزر یک محیط بسته است و طی سال‌های اخیر به دلایل مختلف بخش بیولوژیک آن تا حد زیادی از بین رفته است و هر نوع تنش زیست محیطی دیگر برای این دریا می‌تواند سبب نابودی کامل این پهنه آبی شود.

اما با این وجود عیسی کلانتری - رییس سازمان حفاطت محیط زیست - طی روزهای اخیر با انتقال آب دریای خزر به فلات مرکزی کشور موافقت کرد. این تصمیم با مخالفت صریح منابع طبیعی مازندران روبه رو شد. از جمله دلایل مخالفت منابع طبیعی این بود که بیش از ۱۱ کیلومتر از مسیر پیشنهادی انتقال لوله آب از جنگل‌های هیرکانی عبور می‌کند. از سوی دیگر در طول مسیر پیشنهادی پنج ایستگاه پمپاژ در حوزه استان مازندران پیش‌بینی شده اما هیچگونه امکان مطالعه نقشه قابل بررسی برای نحوه انتقال نیروی برق به این ایستگاه‌ها در مناطق جنگلی داده نشده است.

در پاسخ به این اظهارات مسعود تجریشی - معاون محیط زیست انسانی سازمان حفاظت محیط زیست – به ایسنا می گوید: یک خط لوله نفت در مسیر ری – نکا وجود دارد که قرار است انتقال آب دریای خزر به فلات مرکزی نیز از همین مسیر انجام شود بنابراین مجوز سازمان حفاظت محیط زیست برای همین مسیر است و وزارت نیرو نمی تواند برخلاف مجوز ما عمل کند.

وی ادامه می‌دهد: ما همچنین از وزارت نیرو خواسته‌ایم که اگر قرار است خط انتقال برق در جنگل نصب کنند حتما باید از زیر جنگل این اقدام رخ دهد و مسیرهای خاکبرداری و مکانی که قرار است خاک به آن منتقل شود را به ما اعلام کنند.

تجریشی با اشاره به اینکه چنانچه وزارت نفت با انتقال آب از خط لوله نفت موافقت نکند مجوز سازمان حفاظت محیط زیست لغو می‌شود، تصریح کرد: اگر قرار باشد درختی به طور مثال برای ایستگاه پمپاژ قطع شود خود وزارت نیرو باید مجوز قطع درخت را از منابع طبیعی بگیرد. تجربه من نشان داده است که منابع طبیعی در هیچ کدام از پروژه‌ها با قطع درخت مخالفت نمی‌کند و البته پیش از این به ما اعلام نکرده بودند که با انتقال آب دریای خزر مخالف هستند.

به گفته تجریشی قانون این اجازه را به سازمان جنگل ها داده است که در صورت موافقت با قطع درخت خسارت آن را تعیین و پس از دریافت خسارت اقدام به درختکاری کند.

وی در ادامه با تایید این نکته که پساب و شورآبه انتقال آب به دریای خزر منتقل می‌شود، می‌گوید: این فرایند سبب شورتر شدن آب دریای خزر نمی‌شود.

معاون محیط زیست انسانی سازمان حفاظت محیط زیست در پایان در پاسخ به این پرسش که آیا راه‌حل‌های جایگزین و به‌صرفه‌تری برای جبران کمبود آب در نقاط خشک کشور وجود ندارد، توضیح می‌دهد: تمام این سوال‌ها را ما پیش از موافقت با انتقال از وزارت نیرو به عنوان متولی آب در کشور پرسیده‌ایم و وزارت نیرو به‌صراحت به ما پاسخ داد که تمام راه‌حل‌های جایگزین را بررسی کرده است اما هیچ راهکاری به جز انتقال آب از دریای خزر وجود ندارد بنابراین محیط زیست نمی‌تواند اصرار کند که وزارت نیرو راه دیگری را انتخاب کند.