تولید گاز در پارس جنوبی نقطه اميدوار كننده و اتكاي كشور

نفتون: با توجه به آن كه تامين گاز پايدار كشور يكي از ضروريات بسيار مهم بوده و البته ايران در اين زمينه علاوه بر پوشش داخلي و تامين نياز كشور توانسته در صادرات گاز نيز موفق عمل كند، هم اكنون ميزان قابلیت اطمینان پالایشگاه هشتم پارس جنوبي در سال جاری عدد ۵۴.۹۹ واحد بوده که عددی فوق‌العاده است.

اين در حالي است كه با توجه به تامين نياز گاز مورد نياز كشور از سوي فازهاي ۲۰ و ۲۱ با توليد پايدار در فصل زمستان، فازهای ۲۰ و ۲۱ موفق به ایفای ۱۰۰ درصد تعهدات خود در زمینه تولید گاز شده‌اند و در بازه هفت ماهه امسال نسبت به سال گذشته رشد ۲ درصدی نیز در تولید گاز شیرین داشته‌اند.

جداي از مقوله تامين نياز داخل و نيز صادرات به كشورهاي ديگر، توسعه صادرات گاز نقش دیگری نيز به شکل غیرمستقیم دارد و آن افزایش صادرات فرآورده‌های نفتی به دلیل توسعه طرح‌های گازرسانی در کشور است. امروز اعداد صادرات فرآورده‌ها رشد چشمگیری دارد و برای کشور درآمد به همراه داشته است.

اهمیت پایداری تولید در این پالایشگاه به‌ویژه در فصل زمستان به گونه‌اي است كه شناسایی عوامل مهم و تاثیرگذار در روند تولید از يك سو و انجام بازدید دوره‌ای کمپرسورهای صادراتی پیش از شروع فصل زمستان از سوي ديگر از مهم‌ترين مواردي است كه رعايت دقيق آن بسيار حايز اهميت است.

در اينجا لازم به ذكر است كه میدان مشترک گازی پارس جنوبی در سال ۱۳۶۷ کشف شد و قطری‌ها به عنوان شریک ایران بخش متعلق به خود را از سال ۱۳۶۹ عملیاتی کرده و به استخراج از این مخزن مشترک پرداختند، بدون اینکه هیچ سهمی از آن وارد اقتصاد ایران شود.

مهرماه سال ۱۳۷۶ امضا قراردادی با شرکت توتال با سهم ۴۰ درصد و شرکت گازپروم روسیه و پتروناس مالزی هر کدام به ارزش ۳۰ درصد به عنوان یکی از طرفین قرارداد سرمایه‌گذاری با ایران برای توسعه فاز ۲ و ۳ پارس جنوبی با تولید روزانه ۵۶.۶ میلیون متر مکعب گاز طبیعی، ۸۰ هزار بشکه میعانات گازی و۴۰۰ تن گوگرد با مبلغ قراردادی ۲ میلیارد و ۱۲ میلیون دلار وارد فاز عملیاتی شد.

شرکت مجتمع گاز پارس‌جنوبی به منظور بهره‌برداری از فازهای توسعه‌ای میدان گازی پارس‌جنوبی به عنوان یکی از شرکت‌های فرعی شرکت ملی گاز ایران در تاریخ ۲۸ مهرماه سال ۱۳۷۷ تاسیس شد و مسوولیت بهره‌برداری از پالایشگاه‌های پارس جنوبی را بر عهده گرفت.

در سال‌های اخیر و با توسعه و افزایش تولید، سرانجام ایران برنده ماراتن نفس‌گیر تولید گاز شد و با تکمیل فازها اختلاف تولید ایران و قطر به بیش از ۱۲۰ میلیون مترمکعب در روز خواهد رسید.

نکته مهمی که ارزش پیشی گرفتن ایران را بیشتر می‌کند این است که نگاهی به نقشه میدان مشترک پارس جنوبی نشان می‌دهد فقط نزدیک به یک‌سوم از مساحت میدان در آب‌های ایران قرار دارد و دو سوم مساحت در آب‌های قطر قرار گرفته است. در واقع ایران با وجود آنکه فضای کمتری برای توسعه و حفاری چاه‌ها و نصب سکوها در اختیار داشت، اما توانسته تولید روزانه خود را از رقیب و همسایه بیشتر کند.

گاز شیرین تصفیه شده مجتمع گاز پارس جنوبی در سال ۱۳۹۸ نسبت به سال ۱۳۹۱۲ حدود ۱۵۵ درصد رشد داشته که این میزان در سال جاری نیز افزایش خواهد داشت. براساس اظهارات مسوولان وزارت نفت و شرکت ملی گاز ایران، ظرفیت تولید گاز پارس جنوبی از ۲۸۰ میلیون مترمکعب در سال ۱۳۹۱، به ۷۵۰ میلیون مترمکعب تا پایان امسال خواهد رسید.

علاوه براین در زمینه گازرسانی به روستاها با توسعه پارس جنوبی، اقدام شده و جمعیت روستایی تحت پوشش گازرسانی در سال ۱۳۹۲ افزون بر بر ۱۴ هزار روستا بودند و اکنون از مرز ۳۰ هزار روستا گذشته و تا پایان سال به بیش از ۳۲ هزار روستا می‌رسد.

از طرف دیگر، ارزش افزوده ایجاد شده به‌دلیل جایگزینی مصرف گاز به جای سوخت مایع دستاورد ارزشمند دیگری به واسطه تولید گاز در پارس جنوبی است. تا چند سال پیش به دلیل کمبود گاز، مصرف سوخت مایع بالا بود. به گفته وزیر نفت در سال ۱۳۹۲ نیروگاه‌ها ۲۷ میلیارد لیتر سوخت مایع مصرف کردند، اما این عدد در سال‌های اخیر به یک‌سوم تقلیل یافت و به ۹ میلیارد لیتر رسید که این مقدار باز هم کمتر می‌شود.

‌صادرات گاز هم با افزایش تولید گاز پارس جنوبی، ۹۰ درصد افزایش نشان می‌دهد و ایران ‌اکنون میانگین روزانه حدود ۸۰ میلیون مترمکعب گاز صادر می‌کند.

نکته مهم آنکه صادرات محصولات مختلف به‌ویژه گاز، علاوه بر ایجاد منابع مالی دستاوردهای فراوانی از جمله ایجاد مشترکات سیاسی و اقتصادی در پی دارد که گاز پارس‌جنوبی این مهم را محقق کرده است. چنان‌چه کارشکنی‌ها و تحریم‌های ظالمانه نبود، ایران امروز به چند کشور همسایه یا غیرهمسایه دیگر نیز گاز خود را صادر می‌کرد.