ادعای افزایش بارش با بارورسازی ابرها چه قدر درست است؟

نفتون: درحالی‌که مرکز ملی تحقیقات و مطالعات باروری ابرها اعلام کرده که تاثیر انجام یک بار عملیات باروری در میزان افزایش بارش‌ها ۱۰ تا ۱۵ درصد است، رئیس مرکز ملی خشکسالی می‌گوید: لازم است نتایج بارورسازی ابرها در کشور به‌صورت علمی و منطقی منتشر و مشخص شود که چه طور می‌توان تعیین کرد باران در حال بارش، نتیجه باروری ابرهاست یا فعل و انفعالات جوی؟

احد وظیفه در گفت و گو با ایسنا ضمن بیان اینکه در زمینه بارورسازی ابرها کشورهای مختلفی از جمله هند، ترکیه، رژیم صهیونیستی، چین و امارات تجربه‌هایی دارند که در برخی موارد موفقیت آمیز بوده است، اظهار کرد: با این وجود هنوز در جهان، جامعه‌ هواشناسی نظرات مختلفی نسبت به بارورسازی ابرها دارند. به‌طور کلی این عملیات در حال حاضر پایه‌های علمی و محکمی ندارد و از اساس اینکه بخواهیم ثابت کنیم بارش، حاصل از بارور کردن ابر است یا فرایند طبیعی جو، کار پیچیده‌ای است.

رئیس مرکز ملی خشکسالی و مدیریت بحران سازمان هواشناسی کشور با اشاره به اینکه روش‌های استفاده شده برای بررسی نتیجه بارورسازی ابرها تاکنون نتوانسته است مثبت یا منفی بودن نتیجه این عملیات را به‌طور دقیق نشان دهد، گفت‌: کشور ما نیز کشور درحال توسعه‌ای است که خیلی از ابزار و امکانات کشورهای پیشرفته را ندارد. به همین دلیل موضوع بارورسازی ابرها و بررسی نتیجه آن در کشور ما سخت‌تر است.

وظیفه افزود: به طور کلی عملیات باروری ابرها در دنیا محل مناقشه متخصصان است. از این رو می‌توان این عملیات را به‌صورت آزمایشی در محیط‌های کوچک انجام داد و نتیجه آن را بررسی کرد اما این ادعا که عملیات بارورسازی ابرها سبب افزایش بارش در کل یک منطقه یا کشور  می‌شود، صحیح نیست.

وی با تاکید بر اینکه همه انواع ابرها نمی‌توانند به عملیات بارورسازی پاسخ مثبت دهند، اظهار کرد: حتی کسانی که ادعای موفقیت‌آمیز بودن عملیات باروری ابرها را دارند، اعلام کرده‌اند که تنها در یک شرایط خاص جوی می‌توان امیدوار بود که این عملیات نتیجه مثبت دهد. برای مثال دمای هوا، ارتفاع ابر و میزان رطوبت آن در اجرای عملیات باروری بسیار مهم است. باید به این نکته توجه داشته باشیم که اگر در شرایط خاصی عملیات بارورسازی انجام شد و نتیجه مثبت داد، به این معنا نیست که تکرار مجدد این عملیات در نقطه دیگری همچنان نتیجه مثبت می‌دهد چراکه ابرها و شرایط محیطی متغیر هستند.

این متخصص هواشناسی در ادامه با بیان اینکه عملیات بارورسازی ابرها نیازمند پیش‌بینی دقیق ابر و ویژگی‌های آن است که از نظر من این مسئله کمتر رعایت می‌شود، گفت: لازم است در کشور ما دستگاه‌هایی که اقدام به بارور کردن ابرها می‌کنند نتایج آن را به‌صورت علمی، منطقی و با جزییات منتشر کنند که متاسفانه تاکنون این اتفاق نیفتاده است. از سوی دیگر در اجرای عملیات بارورسازی ابرها باید اشتباهات خود را بپذیرم و مجدد آن‌ها را تکرار نکنیم. در سطح جهان ادعای مثبت بودن نتایج بارورکردن ابرها کار ساده‌ای نیست.

وظیفه در ادامه تصریح کرد: کشور ما در منطقه‌ای قرار گرفته که ابرهای با قابلیت باروری در آن کم و از سوی دیگر گرد و خاک خیز است. همین موضوع می‌تواند تاثیر منفی بر عملیات بارورسازی ابرها بگذارد. برای بررسی نتیجه بارورسازی ابرها در کشور به یک شبکه متراکم دیده‌بانی همراه با رادارهای هواشناسی  نیاز داریم که به‌صورت تخصصی پس از بارورسازی ابرها گزارش‌های لازم را دریافت کند و ارائه دهند.

به گفته رئیس مرکز ملی خشکسالی و مدیریت بحران سازمان هواشناسی عملیات بارورسازی ابرها می‌تواند به‌صورت تحقیقاتی در محیط‌های آزمایشی انجام شود اما ادعاهایی مبنی بر اینکه بارورسازی ابر منجر به افزایش ۱۰ تا ۱۵ درصدی بارش باران در منطقه‌ای مشخص شده‌ است بدون ارائه مستندات لازم نمی‌تواند درست باشد.

وظیفه در پایان با اشاره به اینکه رفتار بشر سبب تغییراتی در سطح کره زمین از جمله افزایش گازهای گلخانه‌ای و افزایش یک درجه‌ای دمای هوا شده‌ است، تاکید کرد: در حال حاضر دنیا به سمت و سوی سازگار کردن خود با تغییرات اقلیمی پیش‌می‌رود تا در نتیجه آن بتوان اثرات مخرب این تغییرات را کاهش داد. این موضوع که ما در کشور بخواهیم با عناوینی مانند بارورسازی ابرها به مقابله با تغییرات برویم می‌تواند به مفاهیمی مانند صرفه‌جویی، استفاده بهینه از منابع و... آسیب وارد کند.

به گزارش ایسنا، روز گذشته فرید گلکار - رئیس مرکز ملی تحقیقات و مطالعات باروری ابرها - از آغاز عملیات باروری ابرها تا دو هفته آینده خبر داد و گفت: بر اساس قرارداد امضا شده با نیروی هوافضای سپاه، یک فروند هواپیما با تجهیزات کامل آماده آغاز عملیات باروری ابرهاست. سحرتاج‌بخش - رییس سازمان هواشناسی - نیز در واکنش به این خبر به ایسنا گفت: بارورسازی ابرها شاید در حد بارش برای یک مزرعه پاسخگو باشد اما به هیچ‌وجه در مقیاس شهر و کشور جوابگو نخواهد بود.