صیانت انقلاب از طلای سیاه

نفتون: محمدعلی خطیبی نماینده سابق ایران در اوپک در گفت ‌وگو با «صبح‌نو» می گوید: با توجه به میزان منابع نفتی ایران سرعت استخراج در دوران رژیم سابق بسیار بالا بود و اگر این روند ادامه پیدا می‌کرد شرایط بدی به وجود می‌آمد؛ اما پس از پیروزی انقلاب تصمیم بزرگی گرفته شد، مبنی‌بر این که میزان تولید نفت کشور کاهش پیدا کند، به حدی که بتوان به مدت طولانی‌تری از ذخایر نفتی کشور استفاده کرد.

به گزارش ایرنانفت یا همان طلای سیاه، از زمانی که کشف شد تا امروز باعث شده اتفاقات زیادی در سراسر جهان رقم بخورد؛ از استعمار ملت‌ها گرفته تا جنگ‌هایی که قدرت‌طلبان دنیا به‌خاطر این ماده حیاتی به راه انداختند تا حیات خود را ادامه دهند؛ این ماده با ارزش از آن تاریخ تا امروز جهان را غرق خود کرده است و کشور ما نیز از این قاعده جدا نبوده است.

جمهوری اسلامی ایران در میان پنج دارنده ذخایر نفتی جهان رتبه چهارم را به خود اختصاص داده و از این حیث دارای منابع غنی نفتی و گازی است؛ اما به‌ندرت توانسته از این منبع سرشار به نفع خود استفاده کند، چرا که همیشه به‌خاطر بی‌کفایتی حاکمان و دلایل واهی دشمنان مورد تاخت‌و‌تاز قرار می‌گرفته که نمونه آن در تاریخ بسیار است؛ اما این حمله‌ها در باطن به‌خاطر نفت بوده است.

اولین استخراج نفت در کشور ما در سال‌1908 میلادی انجام شد؛ اما در آن زمان کمتر کسی تصور می‌کرد در کمترین زمان ممکن تعداد این چاه‌ها و میزان فروش نفت افزایش پیدا کند، به‌نحوی که فقط در زمان مظفرالدین شاه تا سال‌1357 که انقلاب اسلامی به پیروزی رسید درآمد 140‌میلیارد دلاری را تجربه کرد؛ اما پس از پیروزی انقلاب با تدابیر مقامات، میزان تولید نفت کشور کاهش پیدا کرد؛ اما نکته قابل توجه این است که با وجود جمعیت کمتر در دوران رژیم سابق و درآمد نفتی بالا مردم وضعیت معیشتی خوبی نداشتند، در حالی که پس از پیروزی انقلاب اسلامی این وضعیت روز‌به‌روز در حال بهبود است.

**واردات نفت به سرزمین نفت‌خیز
آقای محمدعلی خطیبی، نماینده سابق ایران در اوپک در گفت ‌وگو با روزنامه «صبح‌نو»؛ درباره درآمدهای نفتی ایران در دوران رژیم پهلوی گفت: در زمان حکومت پهلوی میزان تولید نفت به 6‌میلیون بشکه نفت در روز هم رسید؛ اما با بررسی سوابق مشخص شد که شاه حتی اعلام کرده بود که باید واردات نفت را برای کشور داشته باشیم.

نماینده سابق ایران در اوپک ادامه داد: با توجه به میزان منابع نفتی ایران سرعت استخراج در دوران رژیم سابق بسیار بالا بود و اگر این روند ادامه پیدا می‌کرد شرایط بدی به وجود می‌آمد؛ اما پس از پیروزی انقلاب تصمیم بزرگی گرفته شد، مبنی‌بر این که میزان تولید نفت کشور کاهش پیدا کند، به حدی که بتوان به مدت طولانی‌تری از ذخایر نفتی کشور استفاده کرد.

وی با اشاره به این موضوع که ما نمی‌خواستیم به‌نحوی تولید نفت داشته باشیم که شرکت‌های بزرگ توصیه می‌کردند، افزود: ما بنا داشتیم به‌گونه‌ای برای تولید تصمیم بگیریم که مدت زمان بیشتری این منبع را در اختیار داشته باشیم، چرا که اگر نرخ تولید افزایش یابد، عمر مخازن کم و سرعت کاهش منابع افزایش می‌یابد و در طولانی‌مدت جوابگو نخواهد بود.

خطیبی دلیل تولید سه تا چهار میلیون بشکه نفت در روز پس از پیروزی انقلاب را طولانی‌تر کردن زمان بازدهی مخازن بیان و اظهار کرد: با این تدبیر هوشمندانه مخازن نفتی کشور 40‌سال دوام آورده و ما بر‌خلاف تصمیم واردات نفت، هنوز آن را وارد نمی‌کنیم.

نماینده سابق ایران در اوپک ادامه داد: ما می‌توانستیم تولید 6‌میلیون بشکه را ادامه دهیم، اما این میزان باعث می‌شد علاوه‌بر پایان زود منابع، نفت کشور با قیمت پایین‌تری فروخته شود؛ چرا که بازار اشباع می‌شد، اما با بهینه کردن تولید نفت توسط ایران و حضور کشورمان در سازمان اوپک با مواضع جدید پس از پیروزی انقلاب باعث شد قیمت‌ها متعادل شود و نفت کشور با قیمت بهتری فروخته شود.

وی با بیان این که این تدبیر باعث شد پس از 40‌سال هنوز ظرفیت صادارت نفت در کشور باشد، گفت: تنظیم بهینه و تولید صیانت‌شده باعث شد ما امروز صادرات نفت داشته باشیم؛ البته ممکن است عده‌ای بگویند چرا ما امروز 6‌میلیون بشکه نفت تولید نمی‌کنیم که باید گفت تولید نفت در یک زمانی به اوج خود می‌رسد و از آن بالاتر نمی‌رود که باعث می‌شود دو نیمه عمری برای مخازن به وجود آید که در نیمه اول تولید به اوج خود می‌رسد و در نیمه دوم مخازن دچار ضعف می‌شوند و تولید به‌شدت کاهش می‌یابد.

خطیبی تصریح کرد: به همین دلایل تصمیم مقامات کشور پس از پیروزی انقلاب بسیار درست بود که منجر شد تا برخلاف پیش‌بینی حاکمان رژیم سابق، ایران نه‌تنها وارد‌کننده نباشد بلکه روزانه 2.5 تا 3‌میلیون بشکه صادر کند.

نماینده سابق ایران در اوپک در پاسخ به این سؤال که چرا با وجود تولید 6‌میلیون بشکه نفت در زمان رژیم سابق و حضور پررنگ در اوپک توان بهبود وضعیت معیشتی مردم وجود نداشت، گفت: در حوزه درآمدهای نفتی دو دیدگاه وجود دارد که یکی نفت را به‌عنوان سرمایه می‌بیند که می‌توان از آن به‌عنوان محرک استفاده کرد و دیگری این است که می‌توان فقط پول نفت را خورد و روشی که رژیم سابق در پیش گرفته بود بر شیوه دوم استوار بود که حاکمان سرمایه نفت را می‌خوردند، این بدان معناست که واردات بی‌رویه انجام می‌شد و تولیدات داخلی از بین می‌رفت.

وی با بیان این که چنین نگرشی بسیار غلط است که نفت را به‌عنوان ثروت دید، افزود: نفت یک سرمایه است که باید به آن اضافه کنیم و از سود آن بهره ببریم تا بتوانیم رفاه را در جامعه جاری کنیم.

خطیبی ادامه داد: شما این موضوع را می‌توانید در کشورهای همسایه جنوبی ایران ببینید که نفت را با توان بالا تولید کرده و می‌فروشند و جای آن کالای به اصطلاح خود لوکس اروپایی و آمریکایی وارد کشور خود می‌کنند؛ اما باید از آن‌ها پرسید که با تمام شدن این سرمایه برای شما چه اتفاقی خواهد افتاد و چگونه کشور خود را اداره می‌کنید؟!

نماینده سابق ایران در اوپک با بیان این که نگرش امروز با پیش از انقلاب تفاوت دارد اظهار کرد: ما باید نفت را به‌عنوان سرمایه ببینیم و از آن خوب استفاده کرده و بر آن اضافه کنیم تا بتوانیم با سود آن زیر‌ساخت‌ها را ایجاد کرده و از سرمایه موقت نفت یک سرمایه دائمی بسازیم که این نگرش درستی است.

وی درباره تفاوت وضعیت معیشتی مردم در دوران قبل و بعد از انقلاب با توجه به میزان تولید و صادرات نفت بیان کرد: ما در زمان حکومت قبل حدود 20‌میلیون نفر جمعیت داشتیم و اکنون بیش از 80‌میلیون نفر؛ پس اگر با همان رویه نفت را تولید می‌کردیم و وارد‌کننده می‌شدیم، باید امروز برای نیازهای عادی خودمان میلیاردها دلار هزینه صرف می‌کردیم؛ اما با تدبیر درست و با توجه به رشد جمعیت، هم نیاز خود را تأمین می‌کنیم و هم صادرات نفت داریم.

خطیبی افزود: اگر ما با همان رویه و با این رشد جمعیت به کار خودمان ادامه می‌دادیم، مطمئن باشید وضعیت معیشتی مانند همان دوران بسیار فاجعه‌بار بود.

نماینده سابق ایران در اوپک در پاسخ به این سؤال که برنامه کشور برای استفاده از نفت در آینده چیست، گفت: برنامه‌ها در قالب برنامه‌های پنج ساله و چشم‌انداز تدوین می‌شود و همه دستگاه‌ها باید در آن مسیر حرکت کنند و بر همین اساس من معتقدم که باید از خام‌فروشی نفت خودداری کنیم و با نفتی که کشورهای دیگر از ما خریده و با آن کالا تولید می‌کنند و با قیمت بیشتر می‌فروشند، محصول تولید کنیم و بفروشیم.

وی با بیان این که باید صنایع وابسته به این موضوع را ایجاد کنیم، خاطر نشان کرد: باید نفت را به این صنایع وارد کرده و تولید محصول کنیم تا هم اشتغال ایجاد کرده و هم به جای فروش نفت با قیمت پایین، کالا را با قیمت بیشتر بفروشیم؛ پس باید در سال‌های آینده بر اساس اسناد بالادستی از خام‌فروشی جلوگیری کرد.