دلایل کاهش ۳۰ دلاری قیمت جهانی نفت

بدر اقتصاد: چهارعامل موجب کاهش قیمت نفت شده است.

در 3 ماه گذشته قیمت نفت 34 درصد کاهش داشته است. در تاریخ11 مهرماه 1397 نفت با قیمت 86 دلار بالاترین قیمت را در 3 ماه اخیر داشته است، اما امروز قیمت نفت 56 دلار است و این کاهش بیش از حد قیمت نفت در بازار جهانی باعث ایجاد نگرانی برای کشورهای صادرکننده نفت شده است.

با توجه به این موضوع که اقتصاد کشور ما وابسته به فروش نفت است و بیشتر درآمد طریق فروش نفت به دست می‌آید، قیمت نفت برای کشور ما بسیار مهم است. با توجه به تحریم‌های آمریکا فروش نفت ایران نسبت به سال گذشته بسیار کم شده است، در نتیجه برای جبران کاهش فروش اتکای مقامات کشورمان بر بالارفتن نسبی قیمت نفت است تا دولت از این طریق بتواند کمبود فروش خود را جبران کند و درآمد پیش‌بینی‌شده‌ی بودجه خود را از این راه تامین کند. کاهش 34 درصدی قیمت در سه ماه گذشته نگرانی زیادی را برای کشورهای صادرکننده نفت که عمدتا عضو سازمان اوپک هم هستند ایجاد کرده است و به همین دلیل آنها به دنبال چاره‌ای برای جلوگیری از کاهش بیشتر طلای سیاه هستند.

در این گزارش تیم اقتصادی پایگاه خبری بااقتصاد تلاش دارد تا دلایل کاهش قیمت نفت در 3 ماه اخیر را مورد بررسی قرار دهد.

1- پر شدن ذخایر نفتی آمریکا

آمریکا یکی از اصلی ترین کشورهای تولید کننده نفت است اما به همان میزان یکی از مهم ترین واردکننده‌های اصلی نفت در بازارهای جهانی است و همیشه در حال پر کردن انبار های نفتی خود است که از ان تحت عنوان ذخایر استراتژیک نام می‌برند. در اوایل پاییز سال جاری قیمت نفت حدود 80  دلار بوده است. در این زمان میزان تقاضا بر عرضه افزایش داشته و آمریکا نیز با کمبود ذخایر مواجه شده بود به همین دلیل قیمت نفت روندی صعودی داشت و تا 84 دلار بالارفت. اما رفته رفته با پر شدن ذخایر استراتژیک آمریکا طبق آمارهای مؤسسه انرژی آمریکا و به تبع آن کاهش تقاضا و همچنین درخواست دونالد ترامپ از عربستان برای افزایش تولید نفت و پاسخ مثبت عربستان به این درخواست، میزان عرضه نفت در بازار از تقاضا بیشتر شد و همین موضوع یکی از دلایل کاهش قیمت نفت در بازار های جهانی شد.

2- جنگ تجاری چین و آمریکا

یکی دیگر از دلایل کاهش قیمت نفت در بازارهای جهانی، جنگ تجاری بین آمریکا و چین است. با روی کار آمدن دونالد ترامپ در آمریکا، سیاست های اقتصادی این کشور کاملا تغییر کرد و با رد جهانی‌سازی (به گفته خود ترامپ) به سمت ملی‌گرایی اقتصادی حرکت کرد. یکی از دغدغه های مهم ترامپ ایجاد اشتغال است او معتقد است که کسری بالای تجارت با چین و دیگر کشورها، تاثیر منفی بر بازار کار آمریکا داشته است. به همین دلیل از تولیدکننده‌های خود خواست تا به جای تولید در کشورهای دیگر برای به صرفه‌تر کردن هزینه ها، تولیدات را در خود آمریکا انجام دهند تا باعث اشتغال‌زایی در کشور شود. همین موضوع باعث به وجود آمدن یک اختلاف شدید تجاری میان چین و آمریکا شد. در همین راستا دونالد ترامپ بر 200 میلیارد دلار از واردات کالاهای چینی 10 درصد تعرفه اعمال کرد و یک تنش شدید تجاری را در جهان ایجاد کرد. اقتصاد کشور چین نیز از تعرفه‌های ترامپ بر کالاهای چین و تلافی این تعرفه‌ها از جانب دولت چین متأثر شد. این جنگ تجاری بین آمریکا و چین باعث شده تا میزان واردات نفتی کشور چین کاهش پیدا کند و به این ترتیب شاهد مازاد عرضه نفت در بازارهای جهانی باشیم.

3. کاهش چشم‌انداز رشد اقتصادی در جهان

به دنبال جنگ تجاری ایجاد شده در جهان به ویژه بین آمریکا و چین و همچنین تعرفه‌های اعمال شده دولت آمریکا بر واردات کالاهایی مانند فولاد و آلومینیوم در جهت تقویت تولید داخلی آمریکا، صندوق بین‌المللی پول نیز به تبع این تنش‌های تجاری ایجاد شده چشم‌انداز پیش‌بینی رشد اقتصادی در جهان را کاهش داد که این امر در تقاضای جهانی تأثیر گذاشت. کاهش تقاضا باعث مازاد عرضه در جهان شد و این امر تا مدتی قیمت نفت را در جهت کاهش قیمت متأثر کرد.

4- ماجرای جمال خاشقجی

یکی از اتفاقات مهم در 3 ماه اخیر کشته شدن جمال خاشقجی به دستور بن سلمان ولیعهد عربستان سعودی بوده است. این اتفاق باعث شد که بسیاری از کشورهای جهان در تقابل با عربستان قرار بگیرند و واکنش های زیادی را در افکار عمومی جهانی ایجاد کرد. اما دونالد ترامپ در این اتفاق همچنان از عربستان سعودی حمایت می‌کرد. در کنار این حمایت ترامپ از عربستان درخواست کرد که با توجه به تحریم های آمریکا علیه ایران و احتمال کاهش میزان عرضه نفت در بازارهای جهانی، تولید نفت خود را یک میلیون بشکه در روز افزایش دهد. عربستان هم به دلیل اینکه در میان هجمه‌های جهانی به این حمایت احتیاج داشت تصمیم گرفت تا تولید نفت خود را افزایش دهد. از طرف دیگر تنش‌های ایجاد شده در جهان بین عربستان و سایر کشورها بر سر کشته‌شدن خاشقجی اقتصاد این کشور را متاثر کرد و جو روانی منفی بر بازار سرمایه در عربستان حاکم شد. همین موضوع می‌تواند یکی دیگر از دلایل کاهش قیمت نفت در سه ماه اخیر را توضیح دهد.

تصمیم سازمان اوپک برای کاهش تولید نفت

با توجه به کاهش قیمت نفت در بازار جهانی، کشورهای عضو سازمان اوپک به همراه روسیه تصمیم گرفتند تا طی برگزاری یک نشست، کاهش تولید خود را مورد بررسی قرار دهند تا میزان عرضه و تقاضا در بازار به تعادل برسد و قیمت نفت در بازار افزایش یابد. قبل از برگزاری این نشست خبرهایی هم از خارج شدن قطر از سازمان اوپک به گوش رسید که در نهایت تایید شد و تصمیم بر این شد تا قطر از ژانویه 2019 از اوپک خارج شود و نفت خود را به صورت مستقل بفروشد. در کنار این موضوع نشست کشورهای تشکیل دهنده اوپک و غیراوپک برگزار شد و در این نشست تصمیم بر این شد تا کشورهای عضو اوپک و غیر اوپک تولید نفت خود را 1 میلیون و 200 هزار بشکه در روز کاهش دهند و سهم هر کشور در این میزان کاهش مشخص شد که ایران با توجه به تحریم‌های آمریکا از این کاهش تولید معاف شد. اما با همه این تصمیم ها قیمت نفت همچنان پایین است و تصمیم کاهش تولید نفت هنوز تغییری در قیمت نفت به سمت بالا ایجاد نکرده است اما پیش بینی می‌شود که که در آینده تأثیر این کاهش تولید بر قیمت نفت اثرگذار شود و احتمالا شاهد افزایش قیمت نفت باشیم. متوقف شدن تنش تجاری بین چین و آمریکا نیز می‌تواند عامل دیگری در تقویت این احتمال باشد، چرا که این دو کشور در اجلاس آرژانتین تصمیم گرفتند به مدت سه ماه هیچگونه تعرفه‌ای بر کالاهای یکدیگر اعمال نکنند.