خانه تکانی دردانشگاه پیام نور؛

 اقتصادکارامد-رئیس دانشگاه پیام نور : در طرح انتقال کارمندان به استاندارد رسیده‌ایم و دیگر با نیروی انسانی مازاد در دانشگاه پیام نور مواجه نیستیم. بخش عمده‌ای از نیروهای مازاد ما جذب آموزش و پرورش شده‌اند.

«ابراهیم تقی‌زاده» رئیس دانشگاه پیام نور در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا در مورد حذف رشته‌های غیرکاربردی از این دانشگاه توضیح داد: از خردادماه سال جاری حذف رشته‌های غیرکاربردی از دانشگاه پیام نور را انجام داده ایم. با توجه به جلساتی که در حوزه معاونت آموزشی وزارت علوم و دبیرخانه شورای گسترش انجام شد، رشته‌های غیرکاربردی و کم مخاطب که احساس می‌شد برای فارغ التحصیلانش زمینه اشتغال وجود ندارد را حذف کردیم. 

رئیس دانشگاه پیام نور تصریح کرد: حدود ۴۰۰ رشته محل پیام نور در این راستا حذف شده است و به جای آن رشته‌هایی با سند اشتغال ارائه کردیم که تعدادی از آن‌ها با توجه به هیات علمی‌هایی که در اختیار داشتیم، مورد تایید قرار گرفت. بنابراین حدود ۴۰۰ رشته محل جدید ایجاد کردیم و جایگزین ۴۰۰ رشته محلی شدند که حذفشان کرده بودیم. 

تقی زاده به ابلاغ دستور شناسایی رشته‌های بدون کاربرد به روسای استانی دانشگاه پیام نور اشاره کرد و گفت: روسای استانی ما باید با توجه به بافت منطقه‌ای، ظرفیت‌های موجود در زیست بوم و هماهنگی با مسئولان استانی، رشته‌هایی را که زمینه بکارگیری دانشجو بعد از پایان تحصیل در آن‌ها وجود دارد را ایجاد کنند و از پیشنهادات دانشجویان در این راستا نیز بهره بگیرند و معاونت‌های آموزشی واحدها لازم است این موضوع را در واحدهای استانی پیگیری کنند تا تصویب و اخذ مجوز برای آن رشته‌ها صورت بگیرد. 

او در ادامه تصریح کرد: برای تعیین اینکه کدام رشته‌ها غیرکاربردی است، علاقه مندی و مخاطب‌پذیری دانشجویان یکی از معیارهاست. افراد وقتی اقدام به انتخاب رشته می‌کنند، بررسی‌هایی در مورد زمینه‌های شغلی و کاربردی رشته‌ها انجام می‌دهد. امروزه در خیلی از رشته‌ها مخاطب‌پذیری کمتر شده مثلا در برخی رشته‌های علوم انسانی و علوم پایه با چنین مسئله‌ای مواجه هستیم. بنابراین در تعیین رشته‌هایی که امروزه کاربرد ندارند، یکی از ملاک ها، مخاطب‌پذیری رشته هاست. یکی دیگر از معیارها این است که در برخی استان‌ها ممکن است اصلا زمینه بکارگیری فرد در رشته‌ای وجود نداشته باشد؛ فرض کنید رشته معدن که رشته خوبی هم هست در واحد استانی ارائه شود که اصلا ظرفیت معدنی در آن استان وجود ندارد. 

به گفته این استاد دانشگاه، در برخی رشته‌ها با انباشت و تراکم فارغ التحصیلان مواجه هستیم که منجر به انبوه افراد بیکار در آن رشته‌ها شده است. تقی زاده بیان کرد: در رشته‌های علوم انسانی حدود ۱۲ رشته وجود دارد که هنوز کاربردی هستند و فرد می‌تواند پس از پایان تحصیل در بخش دولتی یا خصوصی زمینه اشتغال برای خود پیدا کند. در علوم انسانی رشته‌هایی مانند حسابداری، مدیریت‌ها در گرایش‌های مختلف، حقوق، اقتصاد، علوم تربیتی، روانشناسی و مشاوره از جمله رشته‌های کاربردی و مهارتی هستند که مورد نیاز جامعه ماست. اما برخی از رشته‌ها گرچه مورد نیاز جامعه هستند، ولی ممکن است زمینه اشتغال و به کارگیری فارغ التحصیل آن رشته در جامعه وجود نداشته باشد. 

تقی زاده اضافه کرد: این رشته‌ها دانشجو و فارغ التحصیل مقطع لیسانس، فوق لیسانس یا حتی دکتری دارند، اما برای آن رشته‌ها، شغلی وجود ندارد. دستگاه‌هایی مانند آموزش و پرورش نیز برای بکارگیری افراد ظرفیت محدودی دارند. گاهی حتی زمینه‌ای برای کار در آن رشته‌ها موجود نیست. در علوم پایه نیز چند رشته محدود زمینه کاربردی دارد و بقیه با بیکاری پس از فارغ التحصیلی مواجه می‌شوند. 

رئیس دانشگاه پیام نور تاکید کرد: لازم است برای رشته‌هایی که جنبه بنیادین دارد و مورد نیاز جامعه هم هستند، مدیریت خاصی داشته باشیم چرا که این رشته‌ها اگر چه مورد نیاز جامعه است، ولی باید ظرفیت‌های پذیرش دانشجو در آن رشته‌ها کنترل شود و به صورتی باشد که فارغ التحصیلان زمینه کار داشته باشند. در این حالت می‌توان با کاهش ظرفیت‌ها، آن بخشی از ظرفیت‌های آزاد شده را به سمت رشته‌هایی برد که بیشتر مهارتی هستند و فارغ التحصیل هم نباید تنها منتظر کار در دستگاه‌های دولتی بماند و بخش‌های خصوصی نیز از متخصصان این رشته‌ها دعوت به کار کنند. 

تقی زاده عنوان کرد: محتوای برخی از دروس هم باید تغییر کند و به سمت مهارتی شدن سوق داده شوند. در علوم انسانی نیز مهارتی شدن ممکن است؛ دانشجوی رشته حسابداری اگر دروس مهارتی بگذراند و دوره‌های کارورزی برایش تعریف کنیم و حین تحصیل این دوره‌ها را طی کند، پس از فارغ التحصیلی بهتر می‌تواند بکارگیری شود و با مهارتی که دارد، یادگیری او از علم حسابداری به صورت نظری و عملی توامان صورت گرفته است. 

به گفته تقی زاده تجمیع واحدهای دانشگاهی پیام نور نیز با روسای استانی مطرح شده است و از آن‌ها خواسته شده که پیشنهادات خود را در این خصوص اعلام کنند. او در همین رابطه اظهار کرد: روسا می‌توانند پیشنهادات خود را در مورد واحدهای دانشگاهی که دیگر توجیه پذیری برای ادامه فعالیتش وجود ندارد به ما اعلام کنند تا در نزدیک‌ترین مرکز و واحد دانشگاهی پیام نور تجمیع صورت بگیرد. 

او افزود: همین حالا هم تعدادی از تجمیع واحدهای دانشگاهی پیام نور انجام شده و همچنان منتظر پیشنهادات روسای استانی هستیم. آمار تجمیع‌ها به تدریج اعلام می‌شود، ولی فعلا حدود ۶ واحد دانشگاه پیام نور تجمیع شده است. برای تجمیع یا ادغام واحدهای دانشگاهی، کارگروهی تحت عنوان کارگروه آمایش و حکمرانی دانشگاه پیام نور در حوزه معاونت آموزشی وزارت علوم تشکیل داده‌ایم و در صورتی که پیشنهاد تجمیع یک واحد دانشگاهی در کارگروه مورد موافقت نهایی قرار گرفت و همه جوانب تصمیم گیری سنجیده شد، دستورات لازم صادر می‌شود و پیشنهاد اجرایی شدن این ادغام به شورای گسترش داده می‌شود. 

تقی زاده در مورد ایجاد رشته‌های جدید همزمان با تحولات آموزشی پیش رو در دانشگاه پیام نور بیان کرد: رشته‌هایی در مقطع کارشناسی و کارشناسی ارشد جایگزین رشته‌هایی شده که حذف کرده ایم، اما هنوز سرفصل‌های برخی رشته‌های جدید اعلام نشده است. 

او با یادآوری اینکه سند دانشگاه اسلامی از پیشنهادات تحولی دانشگاه پیام نور آن بوده است، توضیح داد: وقتی قرار است فرایند تبدیل سرپرستان استانی و تبدیل آن‌ها به ریاست در کمیته زیرمجموعه شورای عالی انقلاب فرهنگی مطرح شود، یکی از موارد این است که پیشنهادات خود در رابطه با اجرایی شدن سند دانشگاه اسلامی را به حوزه دفتر نهاد رهبری دانشگاه‌ها ارائه کنند. در مورد اقداماتی که در خصوص اسلامی شدن دانشگاه‌ها صورت می‌گیرد، گزارش‌هایی به شکل مرتب ارسال می‌کنیم. 

او در مورد دوره‌های توانمندسازی و افزایش مهارت‌های اساتید و هیات‌های علمی دانشگاه پیام نور نیز عنوان کرد: برای این موضوع همایش‌ها و کارگاه‌های آموزشی را هم برای تبدیل وضعیت هم برای ارتقای اساتید برگزار می‌کنیم. کارگاه‌هایی نیز با مشارکت دبیرخانه هم اندیشی دانشگاه پیام نور و معاونت فرهنگی و دفتر نهاد رهبری در دانشگاه‌ها برگزار می‌شود و اساتید در استان‌های مختلف به این کارگاه‌ها دعوت می‌شوند. در تهران نیز در سازمان مرکزی، جلساتی داریم و موضوعات با جنبه‌های مناظره‌ای، مورد بحث قرار می‌گیرند. همچنین ستاد جهاد تبیین دانشگاه پیام نور، یکی از محورهایی است که به دنبال ارتقای توانمندی اساتید ماست. علما و روحانیت نیز به جلسات دعوت می‌شوند و در سطح همه استان‌های کشور نشست‌های مختلفی برگزار می‌کنیم. 

تقی زاده در مورد طرح انتقال کارمندان مازاد دانشگاه پیام نور و آمار این انتقالات نیز توضیح داد: این طرح تقریبا انجام شده است و کارمندانی که امکان انتقال برای آن‌ها وجود داشت، طی سال گذشته منتقل شدند. 

او تصریح کرد: برخی از کارمندان ما در شرف بازنشستگی بودند که این اتفاق نیز محقق شد. در طرح انتقال کارمندان، با توجه به نظام ظرفیت دانشجویی، در شرایط تناسب قرار گرفته‌ایم و به استاندارد رسیده‌ایم و دیگر با نیروی انسانی مازاد در دانشگاه پیام نور مواجه نیستیم. 

رئیس دانشگاه پیام نور در پاسخ به این سوال که کارمندان مازاد بیشتر جذب کدام دستگاه‌ها شده اند، گفت: بخش عمده‌ای از آن‌ها جذب آموزش و پرورش شده‌اند و بخشی دیگر نیز به دانشگاه‌های دولتی استان‌ها منتقل شدند. تعدادی دیگر از کارمندان دانشگاه پیام نور نیز به سایر دستگاه‌های اداری و اجرایی انتقال یافتند. 

او ادامه داد: حدود ۹۰۰ نفر مجموع کارمندان دانشگاه پیام نور بودند که سال گذشته از مجموعه ما جدا شدند؛ در واقع ۶۰۰ نفر انتقال پیدا کردند و ۳۰۰ نیز بازنشسته شدند. اگر چه در خصوص کارمندان دانشگاه پیام نور به وضعیت متناسبی رسیده‌ایم، اما در مورد تعداد هیات علمی چالش‌هایی وجود دارد و نسبت هیات علمی دانشگاه پیام نور به نسبت دانشجویان ما بالاست. در این زمینه نیز مکاتباتی با وزارت علوم انجام داده‌ایم تا فرایند همکاری و استفاده از توانمندی اعضای هیات علمی دانشگاه پیام نور در سایر دانشگاه‌ها فراهم شود.