بزمی که خاطره شد

اقتصادکارامد- معضل پسروی دریای خزر در سواحل مازندران که در بخش‌های مختلف رخ نمایی کرده، این‌بار یقه میانکاله قطب اصلی میزبانی از پرندگان مهاجر را گرفته و باعث شده تا بخشی از این پرندگان برای زمستان گذرانی امسال به مازندران نیایند.

به گزارش ایرنا، طبق آمار سطح آب دریای خزر طی چهار سال گذشته حدود ۳۸ سانتی متر کاهش داشته است و در اثر کاهش ۱۷۰ سانتیمتری سطح آب خزر از دهه ۷۰ تاکنون بنا بر بررسی های کارشناسی مسوولان مرکز ملی مطالعات و تحقیقات دریای خزر این عقب نشینی قابل ملاحظه دریا به افزایش گستره زیادی از عرصه ساحلی در سواحل شمالی منجر شده است.

بر اساس مطالعه صورت گرفته در سال ٢٠١٧ مشخص شد که آب خزر تا سال ٢٠۵٠ پسروی خواهد داشت و این پسروی بنا به گفته کارشناسان به علت تغییر اقلیم است که احتمال افزایش هم دارد در حالی که حدود ۵۰ درصد پسروی دریایی خزر به سرعت تبخیر آب در آن بر می گردد و در صورتی این روند با این سرعت ادامه یابد ٢٠ تا ٢۵ درصد مساحت خزر در بخش شمالی که سواحل روسیه را شامل می شود، کاهش خواهد داشت.

نتایج این مطالعات همچنین نشان داده فقط در سال های ۱۳۹۳ تا ۱۴۰۰ سطح آب دریای خزر با کاهش حدود ۵۰ سانتیمتری مواجه بوده است که این رخداد به عقب نشینی دریا از ۲۰ متر تا ۱۵۰ متر در سواحل مختلف منجر شده است.

مطالعات و اندازه گیری دقیق زمینی که در ایستگاه های شاخص ساحلی دریای خزر انجام گرفته این مساله سبب افزایش قابل توجه محدوده ساحلی در طول بیش از ۸۵۰ کیلومتر سواحل شمالی کشور شد و کارشناسان معتقدند: با تشدید روند کاهشی آب، شاهد پسروی بیشتر دریا و خروج بخش عمده ای از بستر دریا در آینده نه چندان دور باشیم.

این رخداد طبیعی در بخش هایی همچون زیرساخت های گردشگری و اکنون حیات وحش تاثیر خود را گذاشته است. به طوریکه سرشماری امسال پرندگان مهاجر در تالاب میانکاله به عنوان مقاصد مهم میزبانی از این پرندگان بیانگر تبعات این رخداد طبیعی بر سیر مهاجرت آنها شده است.

تالاب میانکاله از دهستان میانکاله در شهرستان بهشهر تا آشوراده در استان گلستان وسعت دارد. این منطقه به دلیل داشتن پهنه آبی مناسب با ذخایر غذایی غنی و آبزیان همه ساله پذیرای بیش از ۳۰ تا ۴۰ گونه از پرندگان مهاجر زمستان گذران و بیش از ۱۰۰ گونه از پرندگان بومی آبزی و کنارآبزی است.

این تالاب با داشتن پناهگاه حیات وحش به مساحت حدود ۲۲ هزار هکتار در حوزه مازندران و تنوع گیاهی از جمله درختان سازیل و انار وحشی که تغذیه برخی پرندگان را تشکیل می‌دهد توانست بیش از ۵۰۰ گونه جانوری را در خود جای دهد و به نوعی بهشت پرندگان استان نام بگیرد و با این تنوع زیستی به عنوان یکی از ذخیره گاه‌های زیست کره جهان از سوی سازمان‌های جهانی حفاظت از محیط زیست قرار گرفت.

تالاب میانکاله را باید بهشت پرندگان و پرنده نگری نام نهاد؛ سی و ششمین تالاب ثبت شده دنیا و نخستین تالاب ثبت شده در کنوانسیون تالاب‌های بین المللی رامسر و یکی از ۶۵۰ ذخیرگاه زیست کره جهان با ۴۸ هزار هکتار وسعت در شرق استان مازندران و در همجواری با استان گلستان واقع شده است و سالانه ۱۳۰ گونه از پرندگان مهاجر را با جمعیت حدود ۱.۵ میلیون بال میزبانی می کند.

در این خصوص رییس اداره حیات وحش محیط زیست مازندران گفت:‌ حیات غالب پرندگان مهاجر زمستان گذر به آب و نیز غذاهای موجود در آن وابسته است و نقصان در هر یک از آنهادر برهه زمانی می تواند در بازنگشتن این پرندگان به مقصد مهاجرت در سالهای بعد تاثیر گذارد.

کوروس ربیعی روز یکشنبه در گفت و گو با خبرنگار ایرنا افزود: تالاب میانکاله از جمله مقاصد اصلی زمستان گذرانی پرندگان مهاجر در مازندران که هر ساله تعداد زیادی از این پرندگان از نقاط سردسیر در این تالاب فرود می آیند.

وی ادامه داد:‌ غازها، ‌فلامینگوها، ‌ آب‌چلیک‌ها، باکلان‌ها و حواصیل‌ها از جمله پرندگان مهاجری هستند که برای در امان ماندن از گزند سرمای فصول سردسال به تالاب ها و آب بندان های مازندران می آیند و چند ماه را در این خطه از شمال کشور سپری می کنند و شرایط زندگی این گونه از پرندگان به نوعی است که با آب سرو کار دارد.

رییس اداره حیات وحش محیط زیست مازندران گفت:‌ پسروی آب دریای خزر در نقاط مختلف از جمله تالاب میانکاله باعث شده علاوه بر مشکل کم آبی محل اسکان از نظر منابع غذایی موجود در آب از جمله پلانکتون ها با کمبود مواجه شوند.

وی ادامه داد:‌ سالها خشکسالی، ‌کاهش آب و همچنین پسروی آب دریای خزر باعث شده تا پرندگان مهاجر در این مدت احساس کنند محیطی که به آن مهاجرت می کردند اکنون شرایط لازم برای ماندن به مدت چندماه در فصول سرد سال را ندارد.

ربیعی با اشاره به آغاز سرشماری پرندگان زمستان گذر از یازدهم دی ماه اعلام کرد:‌ در سرشماری انجام شده در تالاب میانکاله نشان می دهد برخی از گونه های پرندگان مهاجر امسال به این منطقه نیامدند.

وی ادامه داد:‌ مرغابی، فلامینگو و چنگر معمولی از جمله پرندگانی هستند که امسال به این تالاب نیامده اند که بخشی از این موضوع به تغیرات محیطی و پسروی آب دریای خزر و درون زیستگاه بر می گردد.

رییس اداره حیات وحش محیط زیست مازندران اظهار داشت:‌ اما در خصوص گونه پرندگان کنار آبزی که برای زندگی تنها به محیط نمناک نیاز دارند شاهد حضور و مهاجرت آنها به میانکاله و مازندران هستیم.

وی ادامه داد:‌ تداوم این شرایط دریای خزر و تغییرات محیطی باعث می شود تا در سالهای آینده شاهد فرود پرندگان مهاجر در نقاط مسیر عبورشان از جمله تالاب های آذربایجان شرقی و غربی و یا محیط های زیست خارج از کشور باشیم.

به گفته ربیعی در سرشماری انجام شده تاکنون ۸۰ هزار قطعه از حدود ۷۰ گونه پرنده مهاجر در تالاب میانکاله مازندران فرود آمده اند.