آخرین برگ برنده شاهزاده سعودی

نفتون: شاهزاده محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان سعودی در روزهای اخیر و پس از مصاحبه با شبکه آمریکایی سی‌بی‌اس که در آن اشتباهات قتل خاشقچی را پذیرفت، در تیتر اخبار قرار گرفت.

به گزارش ایسنا، اظهارات وی در سالگرد یک سالگی قتل وحشیانه جمال خاشقچی، خبرنگار سعودی مقیم آمریکا، بازتاب وسیعی در مطبوعات پیدا کرد و موقعیت این شاهزاده سعودی را تضعیف کرد. منابع مطلع اظهار کرده‌اند که موقعیت محمد بن سلمان از هر سو از جمله داخل عربستان مورد حمله قرار گرفته است.

از زمان ظهور محمد بن سلمان به عنوان یک بازیگر قدرتمند اصلی در عربستان سعودی، این شاهزاده سعودی از سوی محافظه کاران مذهبی مخالف در داخل عربستان سعودی تحت انتقاد قرار داشته است و اخیرا صداهای لیبرال‌تری مانند خالد الفالح، وزیر انرژی سابق نیز از برخی از سیاست‌های محمد بن سلمان انتقاد کرده بودند. ولیعهد سعودی به این مخالفت به شدت واکنش نشان داد که ابتدا با پروژه ریتز و سپس برکناری خالد الفالح و چندین مهره قدرت بزرگ بود. استراتژی که در حال حاضر پیاده سازی شده است، با هدف حمایت از عرضه اولیه عمومی سهام شرکت نفتی دولتی آرامکو بوده که محمد بن سلمان آن را برای تحکیم قدرتش در این کشور نفتی حائز اهمیت می‌داند.

به نظر می‌رسید تحکیم قدرت محمد بن سلمان طبق برنامه پیش می‌رود تا این که حملات هوایی به ابقیق اتفاق افتاد. گویا شدت این حملات هنوز کاملا از سوی رسانه‌ها و تحلیلگران درک نشده است و آنها همچنان حرفهای آرامکو و وزیر انرژی عربستان سعودی را درباره تاثیر این حملات می‌پذیرند در حالی که تاثیر حملاتی در این ابعاد نمی‌تواند در طی چند روز خنثی شود.

حتی اگر خساراتی که در حملات پهپادی به تاسیسات ابقیق وارد شده است، از نظر فنی برطرف شده باشد و نفت عربستان سعودی مانند سابق جریان دارد اما دنیا تغییر کرده است. اکنون می‌دانیم که با شماری تسلیحات پیشرفته، قلب بخش نفت جهانی به میزان قابل توجهی می‌تواند مختل شود. موقعیت حیاتی عربستان سعودی به عنوان تثبیت کننده بازارهای نفت مخدوش و در بدترین حالت، نابود شده است. هیچ تعمیراتی نمی‌تواند مخدوش شدن اعتماد بدون تردید به عربستان سعودی به عنوان تولیدکننده‌ای که در امنیت تامین انرژی می‌توان به آن تکیه کرد را اصلاح کند. ظرفیت مازاد تولید نفت عربستان سعودی با کمتر از ۳۰ پهپاد و موشکهای کروز از بین رفت و برخلاف آنچه که بسیاری از تحلیلگران باور دارند، هنوز احیا نشده است.

مناقشات منطقه‌ای وارد فاز جدیدی شده و ممکن است به یک رویارویی تمام عیار بدل شود. عراق و لیبی نیز از بی ثباتی رنج می‌برند و آمریکا که مهمترین متحد عربستان سعودی است حاضر نشده است کاملا وارد این منازعه شود. به نظر می‌رسد روابط میان ترامپ و محمد بن سلمان همزمان با افزایش فشارهای ژئوپلیتیکی، ضعیف شده است

به نظر نمی‌رسد تحلیلگران و سیاستگذاران آمریکا درک کنند که موضع آمریکا نه تنها نفوذ این کشور در خاورمیانه را ضعیف می‌کند بلکه مستقیما راه را برای مخالفت با محمد بن سلمان در داخل عربستان می گشاید.

منابع رسانه‌ای غربی و عربی اخیرا گزارشات متعددی را درباره مخالفت رو به رشد با محمد بن سلمان در داخل خاندان پادشادهی سعودی منتشر کرده‌اند. این گزارشها بدون شک درست است و محمد بن سلمان زمان دشواری را در پیش دارد. آینده ولیعهد سعودی تا چند ماه دیگر معلوم می‌شود و بنابراین زمانی زیادی برای بازیگران مخالف نمانده است. پس از باتلاق جنگ یمن و صدمات حملات پهپادی به ابقیق، برخی از اعضای خاندان سلطنتی بی تردید تلاش خواهند کرد موقعیت محمد بن سلمان را تضعیف کنند.

البته مسئله اصلی این است که هیچ رقیب واقعی برای محمد بن سلمان وجود ندارد و اکثر سعودی‌ها همچنان حامی وی هستند. با این حال محمد بن سلمان باید پروژه‌های پرشور خود را سرعت ببخشد زیرا وقتی پای پیروزی قدرت در ریاض به میان می‌آید، موفقیت همه چیز است.

جای تعجب نیست که گزارشهای رسانه‌ای مثبت اخیر درست پیش از برگزاری کنفرانس داووس در صحرا یا FII۲۰۱۹ منتشر می‌شود. اعلام احتمالی عرضه اولیه عمومی سهام آرامکو در این رویداد پس از عرضه یک درصدی سهام این شرکت نفتی در بازار تداول سعودی، محمد بن سلمان را مجددا در کانون توجهات قرار می‌دهد و هر گونه مخالفتی را تضعیف می‌کند. با بن بست فعلی در منطقه، بیش از ۴۰۰۰ صندوق سرمایه گذاری، صندوق سرمایه دولتی و شرکتها در سالنهای کنفرانس ریتز حضور پیدا کرده و تمایل آنها برای سرازیر کردن پول به پروژه های چند میلیارد دلاری، موقعیت محمد بن سلمان را تحکیم خواهد کرد.

بر اساس گزارش اویل پرایس، ولادیمیر پوتین، رییس جمهور روسیه نیز در این کنفرانس حضور پیدا خواهد کرد و برخلاف ضعیف شدن دوستی ترامپ و محمد بن سلمان، پوتین آشکارا حامی بزرگ استراتژی و رویاهای شاهزاده سعودی است. حضور صندوق سرمایه RDIF روسیه و سایر شرکتهای روسی در این رویداد، بارزکننده حمایت روسیه است. به نظر می‌رسد روسیه تمایل دارد از واکنش ضعیف واشنگتن به حملات اخیر در عربستان سعودی بهره برداری کند و محمد بن سلمان مشتاق است تا از این موضوع نفع ببرد.